قدمت حمام در کشور ما به گذشته‌های بسیار دور و حداقل به دوران هخامنشی می‌رسد و در هر زمان، در روابط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی طبقات مختلف افراد جامعه، از جایگاه خاصی برخوردار بوده است.
حمام‌های عمومی به مرور زمان و به دلیل تغییرات فرهنگی-اجتماعی، جای خود را به حمام‌های خصوصی در خانه‌های مردم داده‌اند و با تغییر کاربری به رستوران و چایخانه، حکایت‌های روزگاران گذشته را در دل خود نگه‌داشته‌اند. حمام مأمونیه در 90کیلومتری جنوب غربی تهران و در شهرستان زرند استان مرکزی، یکی از بناهای تاریخی چاله‌محله این منطقه به شمار می‌آید.
این حمام در دوره قاجار احداث شده و به دو بخش مردانه و زنانه تقسیم شده است. ابتدا حمام زنانه بنا شده که به صورت شیفتی زنانه و مردانه بوده و با احداث بخش جداگانه‌ای، حمام مردانه از حمام زنانه جدا شده است. به مرور زمان که از مشتری‌های حمام‌ها کاسته می‌شد، بناها هم فرسوده می‌شدند. حمام زنانه در سال 1365 و حمام مردانه در سال 1370 تعطیل شدند.
این مکان تاریخی پس از تعطیل‌شدن حمام‌ها، وضع بسیار اسف‌انگیزی پیدا کرد. از یک سو به زباله‌دانی تبدیل شد و از سوی دیگر معتادان، خود را در آن جای دادند که علاوه بر تخریب یک اثر ارزشمند تاریخی، خطرهای امنیتی و زیست‌محیطی موجب نارضایتی اهالی منطقه شد و در چنین شرایطی معاونت حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی، اداره میراث فرهنگی شهرستان و شهرداری برای سامان‌بخشی این محل، پروژه را به یک کارشناس مرمت میراث فرهنگی محول ساختند. خانم مهندس گلکار که با منطقه آشنایی قبلی هم داشت، برای سروسامان بخشیدن به بنای تاریخی اقدام می‌کند.
این کارشناس میراث فرهنگی به همشهری گفت: پاکسازی و مرمت بنا با تصمیم مقامات مسئول به‌خوبی آغاز شد و در مدت کوتاهی با آماده شدن طرح مرمت بنا، دیوار احداث شد و با تکمیل راهرو و طاق بنا، ورودی پشت‌بام و طاق آن نیز ساخته شد و پس از احداث بخشی از سردر و برداشتن قسمتی از اندود بر روی بدنه شاه‌نشین و دیواره حمام که همه دست‌اندرکاران به پایان سریع بازسازی و مرمت بنا امید بسته بودند، شخصی در همسایگی بنا، ادعای مالکیت زمین سردر بنا را کرد و همین امر موجب توقف کارهای عمرانی حمام شد.
وی افزود: در حال حاضر توقف عملیات مرمت موجب شده مصالح موجود از قبیل آجرهای تراش‌خورده و ماسه‌ها توسط برخی از افراد از میان برود. همچنین تخریب بازسازی‌ها و مرمت‌ها هم که با سختی‌ها و تلاش فراوان انجام پذیرفته است دور از پیش‌بینی نیست.
کارشناس مسئول انجام پروژه اظهار امیدواری کرد مقامات مسئول بدون از دست دادن زمان بیشتر و با توجه به اتفاقات جوی فصل از توقف بیش از این پروژه جلوگیری به عمل آورند. اهالی منطقه نیز با مراجعات زیاد علاقه خود را به آبادسازی این بنای تاریخی ابراز می‌کنند.
